ترتیب نمایش:
لطفا کمی صبر کنید...
موردی برای نمایش وجود ندارد.
فیلتر ها
ترتیب نمایش
گیربکس و انتقال قدرت خودرو
1️⃣ تعریف و نقش
- گیربکس (Transmission): مجموعه‌ای از چرخ‌دنده‌ها و مکانیزم‌های کنترل که نسبت دور موتور را به نسبت گشتاور و سرعت مناسب برای چرخ‌ها تبدیل می‌کند.
- سیستم انتقال قدرت (Drivetrain/Powertrain): مسیر کامل انتقال نیرو از موتور تا چرخ‌ها شامل:
- کلاچ یا مبدل گشتاور
- گیربکس
- میل‌گاردان (در خودروهای دیفرانسیل عقب/چهارچرخ محرک)
- دیفرانسیل
- پلوس‌ها یا شفت‌های خروجی
🔹 وظایف اصلی:
- بهینه‌سازی بازده موتور در سرعت‌های مختلف
- فراهم کردن گشتاور کافی برای شروع حرکت
- امکان حرکت به عقب و توقف بدون خاموش کردن موتور
- انتقال روان و بی‌اختلاف نیرو
2️⃣ انواع گیربکس
نوع توضیح مزایا معایب کاربرد
| دستی (Manual) | راننده با پدال کلاچ و دسته‌دنده نسبت دنده را تغییر می‌دهد | ساده، ارزان، تعمیر آسان | مهارت راننده لازم دارد | بیشتر در ایران |
| اتوماتیک هیدرولیکی (AT) | مبدل گشتاور + کنترل هیدرولیک | راحتی بالا، بدون پدال کلاچ | مصرف سوخت بیشتر، تعمیر پرهزینه | خودروهای شهری لوکس |
| دوکلاچه (DCT) | دو کلاچ برای دنده‌های زوج و فرد | تعویض سریع، بازده بالا | حساس به گرما، نیاز به نگهداری | اسپرت، مدرن |
| CVT (پولی و تسمه/زنجیر) | نسبت انتقال پیوسته | نرمی زیاد، مصرف کم | حس قدرت کمتر، حساس به روغن | شهری، اقتصادی |
| گیربکس AMT | دستی با محرک برقی | هزینه کم، نیمه‌اتوماتیک | کمی کندی در تعویض | تاکسی، اقتصادی |
3️⃣ انواع طرح انتقال قدرت
طرح توضیح مزایا معایب خودروهای نمونه
| FWD (جلو محرک) | موتور و گیربکس جلو، نیرو به چرخ جلو | وزن کمتر، مصرف کمتر | کمبود چسبندگی در شتاب بالا | پراید، پژو 206 |
| RWD (عقب محرک) | موتور جلو، نیرو به چرخ عقب | هندلینگ اسپرت، قدرت بالا | نیاز به تونل گاردان | سمند، پیکان |
| AWD/4WD | نیرو به هر ۴ چرخ | چسبندگی عالی | پیچیدگی، مصرف بالاتر | هایما S7، پاجرو |
4️⃣ اجزای اصلی گیربکس دستی
- شفت ورودی (Input Shaft)
- شفت خروجی (Output Shaft)
- شفت راهنما/واسطه (Counter Shaft)
- دنده‌های مختلف (Gear Sets)
- کشویی‌ها و ماهک‌ها (Synchronizers, Shift Forks)
- یاتاقان‌ها
- پوسته گیربکس
- مکانیزم دنده عقب
5️⃣ پارامترهای فنی مهم
پارامتر توضیح
| نسبت دنده (Gear Ratio) | نسبت دنده بزرگ = گشتاور بیشتر، سرعت کمتر |
| ضریب نهایی دیفرانسیل (Final Drive) | تأثیر بزرگ بر شتاب و سرعت |
| حداکثر گشتاور قابل تحمل (Nm) | باید بیشتر از گشتاور موتور باشد |
| نوع روغن گیربکس | بسته به نوع (GL-4، GL-5، ATF) |
| وزن گیربکس | بر مصرف و هندلینگ اثر دارد |
6️⃣ استانداردهای مرجع
- ISO 10509 (طراحی و تست نسب دنده)
- SAE J2360 (گیربکس و دیفرانسیل)
- ISIRI 8647 (استاندارد ملی انتقال قدرت)
- ISO 3779 (شناسایی اجزا)
- ASTM D7038 (تست روغن گیربکس)
7️⃣ علائم خرابی
- صدای زوزه یا تقه در دنده‌های خاص
- سختی یا گیر کردن تعویض دنده
- لغزش دنده یا بیرون پریدن
- نشت روغن از پوسته
- لرزش یا ضربه در شتاب‌گیری
8️⃣ نکات انتخاب و نگهداری برای شرایط ایران
- تعویض به‌موقع روغن گیربکس (دستی: هر ۴۰–۶۰هزار km، اتوماتیک: ۳۰–۵۰هزار km)
- استفاده از روغن و فیلتر مناسب استاندارد
- از شتاب‌گیری و فشار زیاد در روغن‌سرد خودداری کنید
- در خودروهای دوکلاچه خنک‌کاری اهمیت زیادی دارد
- در خودروهای CVT، فقط از روغن CVT-Specific استفاده شود